Wat is grafische vormgeving?

Inhoud

Muziek, schilder- en beeldhouwkunst zijn de bekendste schone kunstvormen. Deze hebben een puur esthetisch doel. Maar er bestaan ook zogenaamde toegepaste kunsten. Andere benamingen hiervoor zijn gebruikskunst of kunstnijverheid. Deze kom je tegen in toepassingen als gebouwen, kleding, drukwerk en dergelijke. Hieronder vallen onder andere architectuur, mode-ontwerp, industriële vormgeving, edelsmeedkunst, interieurontwerp en grafische vormgeving.

Bij toegepaste kunst bestaat er naast het esthetisch doel een belangrijker functioneel doel. Bij de architectuur is dat doel: ‘wonen’. Bij mode-ontwerp is dat: ‘verwarmd bedekken van het lichaam’. Maar deze blog gaat over grafische vormgeving, een eeuwenoude, maar onderbelichte toegepaste kunstvorm.

Grafische vormgeving

Grafische vormgeving is overal. In restaurant terwijl je het menu bestudeert of op de snelweg terwijl je de verkeersborden in een oogwenk waarneemt. Of terwijl je websites bezoekt op het internet. Elk boek of tijdschrift is grafisch vormgegeven. We worden welhaast overspoeld met grafische vormgeving en hebben het meestal niet eens in de gaten.

Een schilderij of sculptuur in een museum bekijk je aandachtig en bewust. Het kunstwerk zelf is het functionele doel. Maar bij grafisch vormgegeven producten ligt dat anders: bij de krant die je bij het ontbijt leest, gaat het in eerste instantie om het nieuws: daar ben je in geïnteresseerd. Niet in de fraai gezette, versmalde vette letters van de krantenkop. Dus grafische vormgeving wordt hier ‘esthetisch toegepast’ om het lezen van het nieuws (het functionele doel) gemakkelijker te maken. Met andere woorden: grafische vormgeving dient over het algemeen een hoger doel (het verwerken van informatie). Vandaar de term: toegepaste kunst. Bij de schone kunsten daarentegen ligt het doel in zichzelf.

Voorbeelden van grafische vormgeving. © foto's: P. Zimmerman & J.Borba
Voorbeelden van grafische vormgeving. © foto's: P. Zimmerman & J.Borba

Wat kun je met grafische vormgeving?

De disciplines en producten van grafische vormgeving zijn heel uiteenlopend: naast het gangbare drukwerk (boeken, tijdschriften, brochures, posters, advertenties, verpakkingen etc.) kun je denken aan specialisaties als datavisualisatie (zoals een infographic), typografie (waaronder letterontwerp en kalligrafie), illustraties en prenten, webdesign en bewegwijzering. Zelfs fotografie en animatie kun je zien als disciplines van grafische vormgeving maar hier wordt de scheidslijn met de schone kunsten al dunner.

Het beroepenveld binnen grafische vormgeving is net zo breed: art-director, vormgever, ontwerper, DTP-er, illustrator, beeldbewerker, typograaf, webdesigner, signmaker, mediavormgever, multimedia specialist, decorvormgever etc.

Kortom: met kennis van grafische vormgeving combineer je tekst en beeld tot een aantrekkelijk grafisch eindproduct. Deze grafische uitingen zijn zowel digitaal als analoog en zeer uiteenlopend van aard. Het is dan ook vrij normaal om een specialisatie te kiezen.

Een grafische vormgever aan het werk. © https://customneon.co.uk/

Eerste stappen in grafisch vormgeven

Grafisch vormgeven is een creatieve en kunstzinnige bezigheid. Daarom is het niet alleen een beroep maar ook een hobby voor veel mensen. Ongetwijfeld heb je ook zelf wel eens grafisch vormgegeven. Bijvoorbeeld een clubblad, een mooi handgeschreven en versierd sinterklaasgedicht of een bord voor je huis met daarop: ‘Te koop’.

Maar naast de creatieve kant is er ook een technische kant: het aanleren van software als Adobe Photoshop, InDesign en Illustrator. Voor creatieve volwassenen zijn er dan ook diverse opleidingen. Meer dan dat: cursisten in het grafisch volwassenenonderwijs scholen zich in een parttime jaarcursus om tot fulltime grafisch vormgever of bijvoorbeeld marketeer (of communicatiemedewerker) met grafische skills. Kennis van marketing èn grafische vormgeving is een uitstekende combinatie om de kansen op een baan te verhogen. En dat geldt ook voor communicatiemedewerkers. Heb je zelf interesse in grafische vormgeving, dan kun je bij ons de eerste stappen zetten. De bekendste opleiding is de jaarcursus Grafische Vormgeving waarin uitgebreid wordt stilgestaan bij alle onderdelen van grafische vormgeving zoals: typografie, kleurenleer, beeldtaal, compositie en visuele identiteit. Ook de softwarepakketten Photoshop, InDesign, Illustrator en WordPress worden tijdens de jaarcursus aangeleerd. Voor tweedaagse cursussen kun je bij ons ook terecht in Utrecht, Den Haag en Breda.

Lees meer over de introductiecursus 'Grafische Vormgeving'